آغاز جنگ تعرفه‌ای ترامپ/اقتصاد آمریکا به کدام سو می‌رود؟

به گزارش پیشگام اقتصاد، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا روز چهارشنبه به وقت محلی برابر با دوم آوریل ۲۰۲۵ (۱۳ فروردین ماه ۱۴۰۴) در حالیکه تمام اعضای دولتش به همراه چندین سناتور و چهره های ارشد سیاسی آمریکا مقابل او نشسته اند، مراسم اعلام تعرفه های جدید بر واردات کالا به ایالات متحده آمریکا را در باغ رز کاخ سفید، پس از بسته شدن بازارهای مالی این کشور آغاز کرد.

رئیس جمهوری آمریکا در اظهاراتش با دفاع از جنگ تعرفه های خود گفت: از این پس کشورهای خارجی، موظف خواهند شد برای امتیاز دسترسی به بازار آمریکا که بزرگترین بازار جهان است، هزینه بپردازند. همه روسای جمهور خارجی، نخست وزیران، پادشاهان، ملکه ها، سفیران و سایر مقامات به زودی با آمریکا تماس خواهند گرفت تا درخواست معافیت از این تعرفه ها را مطرح کنند.

فرمول تعرفه گذاری ترامپ به دنبال ایجاد تعادل در تراز تجاری

تعرفه‌های تجاری دولت ترامپ بر اساس اصل «تقابل» طراحی شده‌اند، که هدف آن ایجاد تعادل در تجارت بین ایالات متحده و کشورهای دیگر بوده است. این تعرفه‌ها با محاسبه کسری تجاری آمریکا با هر کشور و تقسیم آن بر کل کالاهای واردشده از آن کشور تعیین می‌شدند. سپس درصد به‌دست‌آمده نصف شده و به‌عنوان نرخ تعرفه اعلام شده است.

در واقع به بیان ساده، کشور هایی که نسبت به ایالات متحده تراز تجاری مثبت دارند، از این به بعد کالاهای صادراتی آن ها تعرفه ی بالاتری خواهد داشت تا به این طریق یا مجبور به واردات بیشتر از امریکا شوند و یا صادراتشان به آمریکا محدود تر گردد.

تبعات جنگ تعرفه ای ترامپ/ سقوط شاخص های سهام وال استریت

بازار بورس آمریکا روز پنجشنبه در پی شوک ناشی از تعرفه‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور این کشور، سقوطی سنگین را تجربه کرد. وال‌استریت بدترین روز معاملاتی خود را از زمان همه‌گیری کرونا در سال ۲۰۲۰ پشت سر گذاشت. هم‌زمان، ترامپ روز پنج‌شنبه از آمادگی خود برای مذاکره درباره تعرفه‌های اعلام‌شده خبر داد.

همانطور که در تصویر زیر مشخص است، شاخص S&P 500 طی تنها دو روز نزدیک بیش از ۱۰ درصد سقوط کرده که منجر به کاهش ۵.۳ تریلیون دلاری ارزش بازار شده است. گفتنی است  در پی فرمان تعرفه گذاری ترامپ، شاخص S&P 500 از ۵۴.۶ تریلیون دلار در ۱۹ فوریه ۲۰۲۵ به ۴۵.۸ تریلیون دلار در ۵ آوریل ۲۰۲۵ سقوط کرد.

ترامپ با جنگ تعرفه ای به دنبال چیست؟

دونالد ترامپ بارها تأکید کرده که اعمال تعرفه‌های تجاری، نه‌تنها از مشاغل داخلی آمریکا حمایت می‌کند، بلکه به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در این کشور نیز کمک می‌نماید. به باور او، این سیاست علاوه بر تقویت اقتصاد ملی، درآمدهای مالیاتی دولت را نیز افزایش خواهد داد.

ترامپ در اظهارات خود عنوان کرده است که: «با اجرای برنامه‌های من، کارگران آمریکایی دیگر نیازی به ترس از انتقال شغل‌شان به کشورهای دیگر ندارند. این بار، این رقبای خارجی هستند که باید نگران از دست دادن موقعیت‌های اقتصادی خود به سود آمریکا باشند.»

وی همچنین بر این نکته تأکید دارد که تعرفه‌هایی مانند موارد اعمال‌شده در سال ۲۰۱۸ بر واردات فولاد و آلومینیوم، علاوه بر منافع اقتصادی، امنیت ملی آمریکا را نیز تقویت می‌کنند؛ چرا که این صنایع نقش اساسی در پشتیبانی از بخش‌های دفاعی و صنعتی کشور ایفا می‌کنند.

موضع تهاجمی ترامپ در برابر اتحادیه اروپا عمدتاً ناشی از نگرانی‌های او درباره کسری تجاری آمریکاست (یعنی وضعیتی که در آن ارزش واردات از صادرات پیشی می‌گیرد.)

او در این باره گفته است: «اروپایی‌ها خودروهای ساخت آمریکا را قبول ندارند، محصولات کشاورزی ما را رد می‌کنند و تقریباً هیچ کالایی از ما نمی‌خرند. در مقابل، ما حجم انبوهی از کالاهای آن‌ها -از خودرو گرفته تا مواد غذایی و محصولات کشاورزی- را وارد می‌کنیم.»

هزینه ۱۰۰ میلیارد دلاری در قبال درامد ۶۰۰ میلیارد دلاری برای اقتصاد امریکا؟

اگرچه تحلیل های مختلفی از سوی کارشناسان در خصوص جنگ تعرفه ای که دونالد ترامپ راه انداخته، مطرح می شود اما به گفته ی کارشناسان اقتصادی کاخ سفید این جنگ تعرفه ای در بلند مدت منجر به تقویت تولید در امریکا می شود.

کارشناسان اقتصادی ترامپ معتقدند، اگرچه در کوتاه مدت تعرفه گذاری های دونالد ترامپ می تواند هزینه ای ۱۰۰ میلیارد دلاری برای ایالات متحده در یکسال ایجاد کند، اما درامد عوارض گمرکی آن ها از این تعرفه ها، در سال به حدود ۶۰۰ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.

این در حالی است که طبق پیش بینی ها با این تعرفه گذاری ها شاخص بهای مصرف کننده (cpi) یا همان تورم، در کوتاه مدت افزایش پیدا می کند که البته این افزایش تورم را ترامپ، هزینه ای عنوان کرد که مردم امریکا باید بهای ان را بپردازند.

تبعات تعرفه گذاری های ترامپ برای اقتصاد امریکا چیست؟

همانطور که اشاره شد، به گفته کارشناسان تورم مصرف کننده و تولید کننده به دنبال جنگ تعرفه ای ترامپ در ایالات متحده حداقل در کوتاه مدت افزایش پیدا می کند.

به عنوان مثال یکی از کالاهایی که بر آن مالیات اعمال خواهد شد، ماشین ها و قطعات یدکی، دارو، مس و چوب های وارداتی هستند و افزون بر آن میانگین مالیات هم بر وواردات فولاد و آلومینیوم افزایش و گسترش می یابد.

تعرفه های ترامپ میانگین قیمت خودرو هیوندایی در امریکا از ۲۵ به ۴۰ هزار دلار می رساند

برای نمونه بهای خودرویی از نوع هیوندای که ساخت کره جنوبی است و در بازار ایالات متحده نیز خودروی رایجی محسوب می شود به طور میانگین به ۲۴ هزار دلار می رسد و این در حالی است که پس از اعمال تعرفه های گمرکی ترامپ، متوسط قیمت این خودرو به طور میانگین به ۴۰ هزار دلار می رسد.

از سویی دیگر خودروهایی که ساخت خود امریکا هستند نیز از این عوارض ها به طور غیر مستقیم تاثیر خواهند پذیرفت و قیمت این خودرو ها نیز به دلیل افزایش هزینه قطعات وارداتیشان، با افزایش قیمت روبرو خواهند شد. میانگین افزایش مورد انتظار قیمت خودروهای داخلی بین ۴ تا ۵ هزار دلار است.

البته افزایش قیمت ها صرفا مربوط به کالاهای نهایی مانند خودرو نمی شود. چرا که افزایش قیمت کالایی به افزایش بهای تمام خدمات مرتبط با آن کالا خواهد شد. به عنوان مثال با افزایش قیمت خودرو، هزینه های بیمه و حمل و نقل نیز به طور کلی افزایش خواهد یافت.

تعرفه گذاری های ترامپ مانوری برای مذاکرات تجاری با کشور ها است؟

البته برخی تحلیلگران بر این باورند که قصد ترامپ از این تعرفه گذاری، آنقدر هم جدی نیست و وی بیشتر به دنبال کشاندن کشور های صاحب صنعت به پای میز مذاکره برای گرفتن امتیازات تجاری از آن ها است.

به عنوان مثال کریستین لاگار، رئیس بانک مرکزی اتحادیه اروپا، در اظهاراتی ابراز امیدواری کرد که این طرح ترامپ، صرفا مانوری برای مذاکرات با شرکای تجاری باشد یا اینکه حداقل منجر به مذاکراتی شود و همگان با هم بنشینند تا برخی از این موانع را از بین ببرند.