صرفه جویی ۱۰ درصدی مصرف برق خانگی معادل تولید چند نیروگاه است؟

به گزارش پیشگام اقتصاد، از جمله مفاهیم کلیدی که در حوزه تولید، توزیع و مصرف انرژی برق مطرح است باید به موضوع اقتصاد انرژی اشاره کرد؛ مسئله بسیار مهمی که بی توجهی به آن می‌تواند خسارت‌های سنگینی را متوجه اقتصاد کشور‌ها در سطح کلان کند و از سوی دیگر توجه به آن منافع اقتصادی قابل توجهی را برای هر کشوری به همراه دارد.

اهمیت اقتصاد انرژی در صنعت برق بیشتر از این بابت مطرح می‌شود که بدانیم تولید کافی و به اندازه انرژی برق نیازمند مجموعه اقدامات پر‌هزینه‌ای چه در بخش احداث نیروگاه و چه در بخش نگهداری از تأسیسات، انتقال و توزیع برق است و اگر میان ظرفیت تولید و نیاز مصرفی کشور‌ها تعادلی ایجاد نشود، به واسطه محدودیت منابع، پاسخگویی به نیاز‌های روز افزون جامعه جز با صرف هزینه‌های بسیار سنگین امکان پذیر نخواهد بود.

توضیح بیشتر در این باره اینکه هزینه احداث ۲ نیروگاه ۴۰۰۰ مگاواتی که قادر به تولید ۴۰۰۰ مگاوات ساعت برق باشد، چیزی حدود ۳ میلیارد دلار ارزیابی می‌شود که به این هزینه باید قیمت جهانی تولید هر کیلووات ساعت انرژی برق که چیزی حدود ۱۰ سنت معادل (۸ هزار تومان) است را نیز اضافه کرد.هر یک ساعت فعالیت نیروگاه ۲۰۰۰ مگاواتی ۱۰ میلیارد تومان هزینه دارد.

این یعنی برای هر ۱ ساعت فعالیت نیروگاه مورد اشاره چیزی حدود ۱۶۰ هزار دلار معادل حدود ۱۰ میلیارد تومان هزینه می‌شود و بر این اساس اگر در هر کشوری با اجرای طرح‌های مدیریت مصرف و صرفه جویی از احداث یک نیروگاه مازاد با توان تولید ۱۵۰۰ مگاوات برق جلوگیری شود، جدا از ۲ میلیارد دلار هزینه احداث نیروگاه، با احتساب ساعات فعالیت مفید این نیروگاه به صورت سالانه، حداقل ۹۰۰ میلیون دلار در این کشور صرفه جویی مالی رقم خواهد خورد.

بر اساس همین اصل مهم در بسیاری از کشور‌های جهان شاهد مدیریت مصرف برق در کل طول سال به ویژه در ایام اوج بار مصرف هستیم و دولت‌ها تلاش می‌کنند با روش‌های مختلف از جمله ارائه پاداش و یا احتساب تعرفه های بالای ویژه مصرف در ساعات اوج بار مصرف، شهروندان خود را به صرفه جویی در مصرف انرژی برق ترغیب کنند.به طور مثال در کشور آمریکا که سالانه ۱۵ تا ۲۰ دوره اوج مصرف وجود دارد، در ایام اوج مصرف تعرفه برق تا سه برابر قیمت تمام شده (۱۰ سنت برای هر کیلو وات ساعت) افزایش می‌یابد تا از این طریق اولاً تلاش شود مصرف مشترکان کاهش پیدا کند و ثانیاً مشترکان پر مصرف هزینه بیشتری بابت مصرف برق پرداخت کنند تا شرکت‌های تولید کننده برق متضرر نشوند.

موضوع دریافت قیمت تمام شده تولید برق از مشترکان و جریمه مشترکان پرمصرف در بسیاری از کشور‌های جهان در حالی است که در ایران استراتژی استفاده از ابزار قیمتی در سال‌های گذشته چندان مورد تأکید نبوده است و در سال‌های اخیر نیز باوجود افزایش پلکانی تعرفه‌ها همچنان این ابزار از بازدارندگی چندانی برخوردار نیست و بیش از آنکه از ابزارهای قیمتی استفاده شود، از استراتژی‌های فرهنگی و تشویقی استفاده می‌شود.

در این حالت و با فرض کاهش ۱۰ درصدی مصرف برق تنها در بخش خانگی امکان صرفه‌جویی ۳۰۰۰ مگاوات برق معادل ظرفیت دو نیروگاه ۱۵۰۰مگاواتی ایجاد خواهد شد که معنای دیگر آن بی‌نیازی از احداث دو نیروگاه مازاد به ارزش حدودی ۴ میلیارد دلار خواهد بود.

همچنین تحقق ۱۰درصد صرفه‌جویی در بخش خانگی از مصرف ۵ میلیاردمتر مکعب سوخت نیروگاهی جلوگیری می‌کند. علاوه بر آن از آنجایی که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در ایران به صورت سالانه باید چیزی بیش از ۳۵۰ میلیارد کیلووات ساعت انرژی برق برای تأمین نیاز‌های کشور تولید شود، تنها با ۱۰ درصد صرفه‌جویی در این حوزه می‌توان از طریق جلوگیری از سوخت مازاد و هزینه‌های تبدیل انرژی در نیروگاه‌ها معادل ۵ میلیارد متر مکعب در سوخت نیروگاهی و نهایتاً ۱۷ میلیارد کیلووات ساعت در انرژی الکتریکی برق معادل ۱۷۰۰ میلیون دلار صرفه جویی ارزی فقط در سال جاری برای کشور رقم زد؛ رقم قابل توجهی که می‌توان آن را در دیگر حوزه‌ها مانند حوزه‌های عمرانی، بهداشت و درمان و… به مصرف رساند و یا صرف توسعه ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر کشور کرد.

نکته جالب اینکه کل مصرف برق مورد نیاز صنایع فولادی چیزی حدود ۴ هزار مگاوات است که بر اساس این واقعیت، صرفه جویی ۱۰ درصدی در بخش خانگی و تنها کاهش ۳۰۰۰ مگاوات از برق خانگی، امکان تأمین ۷۵ درصد برق این صنعت را فراهم می آورد. مستند به موارد فوق مشاهده می‌شود که اجرای طرح‌های مدیریت مصرف برق و صرفه‌جویی در این حوزه چه در ایام اوج بار مصرف و چه در دیگر ایام سال تا چه میزان می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کرده و از صرف هزینه‌های هنگفت جلوگیری کند.